Umowy zlecania to rodzaj umów cywilnoprawnych. Ze względu na wiele podobieństw umowę zlecenie często myli się ze stosunkiem pracy. Czym jest umowa zlecenie? Jakie różnice między umową o pracę, a zleceniem pozwalają odróżnić oba rodzaje umów?

Umowa zlecenie – jakie zapisy zawiera?

Zawierana jest między stronami, z których jedna to zleceniodawca, a druga to zleceniobiorca. W treści umowy podaje się dane stron: nazwę, imiona i nazwiska, adresy. Podstawą jest zawsze określenie przedmiotu umowy, czyli nazwanie czynności prawnych, jakie w ramach umowy ma wykonywać zleceniobiorca. W umowie zlecenie opisuje się zasady wykonywania umowy, określa miejsce jej wykonywania oraz czas, na jaki umowa zostaje zawarta. Bardzo ważną częścią umowy jest zapis o wynagrodzeniu. Konieczne jest też określenie skutków niewywiązania się z umowy przez którąś ze stron. W umowach zlecenie często podaje się także tryb rozwiązania umowy lub zmiany jej treści.

Czym charakteryzuje się umowa zlecenie?

Umowa zlecenie posiada cechy specyficzne, których nie ma umowa o pracę. Podstawą prawną umów zlecenia są zapisy Kodeksu cywilnego. Wszystkie umowy o pracę mają swoje źródło w ustawie Kodeks pracy. Do najważniejszych cech umowy zlecenie zalicza się:

• Zachowanie szczególnej staranności – w umowach zlecenia nie ma znaczenia efekt końcowy, a rzeczą najważniejszą jest zobowiązanie przyjmującego zlecenie do zachowania szczególnej staranności przy wykonywaniu powierzonych czynności. W praktyce oznacza to zwolnienie zleceniobiorcy z odpowiedzialności za rezultat podjętych działań, ale odpowiada on zawsze wtedy, gdy zostanie mu wykazana (udowodniona) niestaranność w sposobie wykonywania czynności – w tym przypadku zleceniodawca może ubiegać się o odszkodowanie
• Brak podporządkowania – umowa zlecenie nie oznacza nawiązania relacji podporządkowania na wzór pracodawca-pracownik, które to podporządkowanie jest cechą charakterystyczną stosunku pracy. O ile nie jest to określone w treści umowy zleceniobiorca sam decyduje o miejscu, czasie i sposobie wykonywania przedmiotu umowy
• Dowolne kształtowanie obowiązków i praw stron umowy – umowa zlecenie bez wyraźnego zapisu nie daje wykonawcy zlecenia prawa do pakietów ochronnych, z których korzystają pracownicy. Oczywiście, strony umowy mogą porozumieć się co do urlopów czy innych świadczeń pracowniczych, ale bez zapisu świadczenia tego rodzaju nie są dla zleceniodawcy obowiązkowe
• Sposób wykonywania umowy zlecenie – zadanie określone w umowie zlecenie może wykonywać osobiście zleceniobiorca lub ktoś w jego zastępstwie. W przypadku umów o pracę w grę wchodzi wyłącznie osobiste świadczenie pracy
• Wynagrodzenie – choć z zasady umowa zlecenie określa wysokość wynagrodzenia, to możliwe jest zawieranie umowy, z której tytułu zleceniobiorca wynagrodzenia nie otrzyma.

Jakie różnice między umową o prace a zlecenie są najważniejsze?

Umowa o pracę jest porozumieniem, którego efektem są ściśle określone w przepisach prawa relacje łączące pracodawcę z pracownikiem. W przypadku umowy zlecenia, strony dobrowolnie określają zasady współpracy. Ważne jest, aby określone w treści umowy obowiązki i prawa stron nie były sprzeczne z właściwościami stosunku, z obowiązującym prawem oraz nie kolidowały z zasadami współżycia społecznego. Umowy o pracę są rodzajem parasola ochronnego, który służy pracownikom. W umowie zlecenie z zasady nie ma świadczeń urlopowych, socjalnych czy innych działań ochronnych, które w stosunku do zleceniobiorcy musi stosować zleceniodawca. W stosunku pracy, prawo zasadniczo jest po stronie pracownika. Umowę o pracę wykonuje się zawsze osobiście. Po śmierci pracownika umowa w sposób naturalny wygasa. W przypadku umowy zlecenie możliwe jest wykonywanie umowy w zastępstwie zleceniobiorcy, a za sprawą specjalnych zapisów można zastrzec przejście umowy na spadkobierców zleceniobiorcy po jego śmierci. Podobnie może być w przypadku ubezwłasnowolnienia zleceniobiorcy – jeśli umowa zlecenie będzie tak stanowiła, to obowiązek wykonania umowy przejmie osoba ustanowiona przez sąd do działania w zastępstwie ubezwłasnowolnionego. Umowy zlecenie zawiera się w celu wykonywania czynności prawnych, natomiast sensem umowy o pracę jest świadczenie pracy. W świadczeniu pracy wynagrodzenie jest niezbywalnym prawem pracownika. Umowa zlecenie może być wykonywana nieodpłatnie. Jeśli jednak w treści umowy nie ma zapisu o wynagrodzeniu, to domyślnie uznaje się, że jest to umowa zlecenia za wynagrodzeniem.

Liczymy, że nasz artykuł rozjaśnił Ci nieco kwestie związane z charakterystyką umowy zlecenie.

Artykuł powstał we współpracy z firmą payroll.pl.